امروز قرار است درباره تلسکوپ فضایی جیمز وب بیشتر بدانیم.
این تلسکوپ فضایی که در واقع دنباله روی تلسکوپ فضایی هابل است، پس از چندین سال تحقیق و آمادهسازی قرار است که تا پایان سال 2021 میلادی به فضا پرتاب شود.
اما درباره جیمز وب چه میدانید؟
جیمزوب که به آن تفجو هم گفته میشود، یک تلسکوپ با آینه 6.5 متری است که این آیینه از 18 قطعه آینه 66 ضلعی مجزا ساخته شده و در مقایسه با هابل که قطر آینه آن 2.4 متر است، بسیار بزرگتر است. نکته مهم بعدی درباره جیمزوب این است که این آینهها با طلا، بله درست خواندید، با طلا ژوشانده شدهاند. چون طلا قابلیت بازتاب امواج مادون قرمز را دارد.
اما کار اصلی جیمز وب چیست؟
جیمزوب قرار است امواج مادون قرمز را رصد را کند. اما این به چه معنی است؟ امواج مادون قرمز بخشی از طیف امواج الکترومغاطیسی هستند که طول موج آنها از امواج مرئی بلندتر است و با چشم قابل مشاهده نیستند. این امواج تنها توسط حسگرها و ابزارهای خاصی قابل شناسایی و مشاهده هستند.
برای اینکه بتوان به اطلاعات بیشتری دربراه کیهان دست یافت، در بین سالهای 1950 تا 1970 اخترشناسان به این نتیجه رسیدند که اطلاعات مفیدی در طیفهای غیر طیف مرئی وجود دارد و به همین دلیل اخترشناسی مادون قرمز، اختر شناسی رادیویی و فرابفنش متولد شدند و امروزه تعداد زیادی از اخترشناسان در این زمینهها فعالیت و تحقیق میکنند.
اما یک چالش اساسی در اختر شناسی فروسرخ وجود دارد و آن هم وجود اتمسفر زمین است و بخار آب موجود در جو، مقدار زیادی از پرتوهای فروسرخ را جذب میکند، بنابراین اکثر تلسکوپهای مادون قرمز در مکان با آبوهوای خشک و در ارتفاعات قرار دارند. بنابراین بهترین مکان برای یک تلسکوپ فضایی کجاست؟
بله خارج از جو زمین! جیمزوب قرار است امواج فروسرخ یعنی طول موجهای بین 0.6 تا 28 میکرومکتر را رصد کند و بزرگترین تلکوپ فروسرخ جهان است که به فضا ژرتاب میشود. از اهداف جیمز وب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مشاهده برخی تاز وقایع و اجرام دور دست، مانند شکلگیری و تکامل اولین کهکشانها
فهم چگونگی شکلگیری ستارگان و سیارهها
تصویربرداری مستقیم از سیارههای فرا خورسیدی و نواخترها
پرتاب به فضا
تلسکوپ فضایی جیمز وب قرار است توسط موشک آریان 5 () به فضا پرتاب شود. تا به امروز یعنی 25 آذر، زمان پرتاب 24 دسامبر 2021 تعیین شده است ولی ممکن است که مجددا به تعویق بیافتد.
وسیله پرتاب بخشی از کمک اروپا به این ماموریت است. آریان 5 یکی از قابل اعتمادترین پرتابگرهای جهان است که میتوند جیمزوب را به مقصد خود در فضا که نقطه لاگرانژی L2 است، برساند.
آژانس فضایی اروپا (ESA) با ارائه پرتابگر آریان 5 و خدمات مرتبط به پرتاب با ناسا توافق کرده است. رکورد آریان 5 برای پرتابهای موفق متوالی، 80 (تا 28 ژوئن 2017) است.
محل پرتاب
جیمز وب از مجموعه پرتاب ELA-3 Arianespace در فرودگاه فضایی اروپا واقع در نزدیکی Kourou، گویان فرانسه پرتاب خواهد شد. این محل در نزدیکی استوا قرار دارد و اینکه محل پرتاب به استوا نزدیک باشد، برای پرتاب مفیداست، چرا که سرعت چرخش زمین هم میتواند به ایجاد فشار اضافی کمک کند. یک نقطه از زمین روی خط استوا برابر با 1670 کیلومتر بر ساعت حرکت می کند.
پیکربندی راه اندازی جیمز وب
برای اینکه تلسکوپ در موشک قرار بگیرد، باید تا شود. تصاویر زیر نشان میدهند که جیمز وب قرار است چطور در داخل موشک قرار بگیرد. این تصاویر توسط ArianeSpace.com ارائه شدهاند.
پس از پرتاب
پس از پرتاب شاتل، تلسکوپ جیمز وب 30 روز و 1.5 میلیون کیلومتر سفر خواهد کرد تا به محل قرارگیری خود یعنی نقطه لاگرانژی دوم (L2) برسد.