12 آوریل، روز جهانی پرواز فضایی انسان است. این یادبود برای پرواز یوری گاگارین با فضاپیمای ووستوک 1 (Vostok 1) در نظر گرفته شده که اولین انسانی که به فضا پرواز کرد. امسال یعنی سال 2021، 60 سال از سفر یوری گاگارین به فضا می‌گذرد. در مقاله امروز، در مورد تاریخچه این پرواز صحبت خواهیم کرد و یک رویداد دیگر نیز که در 12 آوریل رخ داده است، یادآوری می‌کنیم.
مقدمات پرواز
پس از پرتاب موفقیت‌آمیز اولین ماهواره ساخت بشر، یعنی اسپوتنیک 1(Sputnik 1)، در سال 1957، اتحاد جماهیر شوروی، به فکر نقطه عطف بعدی افتاد؛ قرار دادن اولین انسان در مدار زمین.
در ژانویه 1959، شوروی بررسی نامزدهای پرواز را آغاز کرد. داوطلبان باید باهوش، مقاوم در برابر استرس و از نظر جسمی متناسب می‌بودند. موارد دیگری نیز وجود داشت: کیهان‌نورد آینده باید مرد، بین 25 تا 30 سال سن، قد بیش از 1.75 متر و وزن بیش از 72 کیلوگرم می‌بود. شش نامزد برای پرواز انتخاب شدند و از میان این شش نفر، یوری گاگارین به عنوان اولین انسانی که به فضا رفت، انتخاب شد.
به دلیل اینکه اتحاد جماهیر شوروی برای پیروزی در مسابقات فضایی با ایالات متحده آمریکا عجله داشت، برای صرفه‌جویی در وقت، برخی از اجزای مهم در فضاپیمای ووستوک 1 نصب نشدند. به عنوان مثال، ووستوک 1 فاقد سیستم فرار اضطراری و سیستم فرود نرم بود.
اولین انسان در فضا
در 12 آوریل 1961، ووستوک 1 با یوری گاگارین از زمین به فضا پرتاب شد. به طور کلی، پرواز بسیار خوب انجام شد. یکی از چند لحظه‌ای که گاگارین احساس ترس واقعی را تجربه کرد، در مرحله فرود بود. وقتی سفینه فضایی وارد جو زمین شد، به دلیل اصطکاک هوا، بدنه آن شروع به ذوب شدن کرد. گاگارین دید که فلز داغ از پنجره‌اش روان است و صدای خرخر سفینه را شنید. به گفته خودش: «واقعیت را بگویم، هیچ چیز سرگرم‌کننده‌ای نبود».
فرود نیز طبق برنامه‌ریزی انجام نشد. ووستوک1، به دلیل نقص در سیستم ترمز، محل فرود درنظرگرفته‌شده را از دست داد. وقتی گاگارین از کپسول بیرون آمد، دید که به‌جای زمین خشک، در زیر او رودخانه ولگا قرار دارد. خوشبختانه وی توانست چتر نجات را از آب دور کند و بر روی زمین فرود بیاورد. اولین کسانی که او ملاقات کرد همسر یک جنگلبان محلی و دخترش بودند. آن‌ها ابتدا با دیدن مرد عجیبی که کلاه ایمنی و لباس نارنجی روشن بر تن داشت ترسیده بودند، اما گاگارین با آن‌ها صحبت کرد و آن‌ها را آرام کرد. به‌زودی، ارتش آمد تا گاگارین را به یکی از شهرهای اطراف منتقل کند.
ووستوک 1 قبل از بازگشت به زمین، یک چرخش به دور سیاره زمین انجام داد. بیشتر منابع نشان می‌دهند که پرواز گاگارین 108 دقیقه به طول انجامیده است. با این حال، در سال 2011، هنگامی که برخی از بایگانی‌های اتحاد جماهیر شوروی از طبقه‌بندی خارج شدند، مشخص شد که پرواز در واقع 106 دقیقه طول کشیده است.
پس از پرواز، یوری گاگارین به یک قهرمان ملی و یک چهره مشهور در سراسر جهان تبدیل شد. روزنامه‌های سراسر جهان بیوگرافی و جزئیات پرواز وی را منتشر کردند. وی همچنین در سال‌های پس از پرواز از حدود 30 کشور بازدید کرد.
40 سال از اولین پرتاب شاتل فضایی
واقعه قابل توجه دیگری که در 12 آوریل نیز اتفاق افتاد، پرتاب اولین فضاپیمای قابل استفاده مجدد با خدمه انسان بود. در سال 1981، دقیقاً 20 سال پس از پرواز گاگارین، ناسا فضاپیمای کلمبیا، اولین فضاپیمای برنامه شاتل فضایی را به فضا پرتاب کرد. به هر حال، تاریخ انتخاب‌شده کاملاً تصادفی بود و در ابتدا پرتاب در 10 آوریل برنامه‌ریزی شده بود، اما به دلیل برخی از مشکلات فنی به تأخیر افتاد.
این پرواز به عهده جان یانگ، فضانورد باتجربه بود که نهمین شخصی بود که در سال 1972 روی ماه قدم زد و توسط رابرت کریپن، یک فضانورد تازه‌کار هدایت شد.
هدف اصلی این ماموریت، آزمایش همه سیستم های فضاپیما در مدار زمین بود. کلمبیا دو روز را در فضا گذراند و 36 بار به دور زمین چرخید. در 14 آوریل، شاتل با موفقیت در پایگاه نیروی هوایی ادواردز در کالیفرنیا فرود آمد. کلمبیا در طول عمر خود 28 مأموریت انجام داد و بیش از 300 روز را در فضا گذراند.
به نظر ما، بهترین راه برای بزرگداشت این دو سالگرد این است که خود را درگیر فعالیت‌های فضایی کنید و چیز جدیدی درباره فضا بیاموزید. چنین سالگردهایی هر روز اتفاق نمی‌افتد، بنابراین حتماً آن‌ها را جشن بگیرید!